JAK ZAPROJEKTOWAĆ WYGODNE SCHODY ZABIEGOWE?

21 grudnia 2017


Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego w większości projektów typowych są schody zabiegowe? Ponieważ zajmują najmniej miejsca w porównaniu do innych schodów. A miejsce przeznaczone na szeroko pojętą „komunikacje” jest dla potencjalnego inwestora miejscem straconym. Dlatego architekci, by zmaksymalizować powierzchnię użytkową domów, ochoczo takie schody projektują, często popełniając przy tym błędy.

Zaprojektowanie schodów zabiegowych wydaje się sprawą prostą – przecież wystarczy podzielić okrąg na kilka części i już. Otóż zaprojektowanie wygodnych schodów zabiegowych wymaga większego wysiłku i większej wiedzy. Ogólnie schody są taką częścią budynku, którą najłatwiej popsuć czy to na etapie projektu, czy też wykonawstwa. Zaczynając od podstaw – ilość stopni w biegu, wysokość i szerokość stopni oraz szerokość samego biegu regulują Warunki Techniczne.



Zgodnie z WT maksymalna ilość stopni w biegu to 17, ale nie dotyczy to zabudowy jednorodzinnej – mimo to przyjęło się, aby tej liczby nie przekraczać. Wysokość stopnia Warunki Techniczne ograniczają do 19 cm, a minimalną szerokość użytkową biegu do 80 cm. Szerokość stopnia wynika ze wzoru 2h + s = 60 – 65 cm, ale przy schodach zabiegowych ustawodawca wprowadził wymaganie, aby minimalna szerokość stopnia zabiegowego wynosiła 25 cm w odległości nie większej niż 0,4 m od poręczy balustrady. 



Tyle suchej teorii – teraz na prostym przykładzie rozliczymy klatkę schodową. Załóżmy, że wysokość kondygnacji liczona od poziomu wykończonego parteru do poziomu wykończonego piętra wynosi 2,80 m. Wygodna wysokość stopnia to około 15 cm – 17 cm, zatem (mając w pamięci maksymalną ilość stopni w biegu), aby obliczyć wysokość stopnia wykonamy działanie:

280 cm / 16 = 17,50 cm

Wyszło trochę więcej niż zakładaliśmy, ale wciąż mieścimy się w przedziale. Teraz obliczmy szerokość stopnia: 


2h + s = 60 – 65 cm, czyli 60 – 2*h = 25 cm, 65 – 2*h = 30 cm

Aby zbytnio nie „rozdmuchiwać” wymiarów klatki przyjmiemy wymiar szerokości stopnia równy 25 cm. Podsumowując mamy 16 stopni, wysokich na 17,5 cm i szerokich na 25 cm. Na rysunku wygląda to tak:


Czy te schody będą wygodne? Spełniliśmy wszystkie wymagania zawarte w Warunkach Technicznych, zatem powinny – ale nie będą. Dlaczego? Ponieważ optymalna szerokość stopnia (czyli 25 cm) jest tylko w jednym miejscu, a im dalej lub bliżej szybko się zwiększa, lub zmniejsza, co wymusza na nas skrócenie bądź wydłużenie kroku, co nie jest dobre na schodach, dlatego też WT zabraniają stosowania schodów zabiegowych w budynkach opieki zdrowotnej. Co możemy zrobić, by tę sytuację poprawić? Możemy wykonać korektę stopni! Wykonujemy to jak na poniższym rysunku:
  

Aby wykonać korektę, z góry zakładamy ile stopni będzie nieskorygowanych – w powyższym przypadku trzy pierwsze 1, 2, 3 oraz trzy ostatnia 13, 14, 15. Linię krawędzi przednóżka 4 stopnia przedłużamy – linia ta pokryje się z linią przednóżka stopnia 13. Przedłużając linię krawędzi stopnia nr 8, przechodzące przez środek okręgu wyznaczającego zabieg aż do przecięcia z linią 4 – 13, otrzymamy na nim odcinek a1. Odcinek a1 odmierzamy w prawo i lewo tyle razy ile będzie korygowanych stopni. W powyższym przykładzie mamy a1 = a2 = a3 =a4 = a5. Następnie łączymy koniec odcinka a5 z punktem przecięcia lini podziałowej schodów z linią przednóżka stopnia 4 – w ten sposób otrzymujemy skorygowany kształt stopnia. Z kolejnymi punktami postępujemy analogicznie. Z praktyki wynika, że w normalnych klatach schodowych wystarczy skorygować 8 stopni (nie licząc środkowego). Gotowe schody po korekcie wyglądają tak:


Jak widać, po „korekcie” stopnie zbliżają się do równoległości i mają wygodną szerokość na większej części schodów. Ułatwia to wydatnie użytkowanie schodów, szczególnie gdy idziemy w dwie osoby. Ta sama klatka schodowa po korekcie mniejszej ilości stopni wyglądałaby tak:


W świadomości inwestorów pokutuje stwierdzenie, że schody zabiegowe nie mogą być wygodne i łatwo się na nich potknąć. To wszystko może być prawdą, jeśli schody zostały źle zaprojektowane. Jeśli spełnione są zasady podane w Warunkach Technicznych oraz wykonamy korektę zabiegu, schody zabiegowe mogą być tak samo wygodne jak te o biegach prostych, wciąż zajmując dużo mniej miejsca niż one.

- Piotr

16 komentarzy

  1. Dobrze wytłumaczone. Ja u siebie robiąc schody też musiałem zrobić korektę po projekcie bo by się nie dało chodzić. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetny wpis i świetnie wytłumaczone wszystkie kwestie. Wbrew pozorom, wielu ludzi popełnia proste błędy przy zamawianiu schodów i często trzeba robić więcej poprawek niż to wszystko warte.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Schody to niby nic trudnego ale jak do wszystkiego, trzeba mieć trochę wiedzy i doświadczenia by zrobić je poprawnie. Pozdrawiam!

      Usuń
  3. Dzień dobry, super wytłumaczenie ale nie jestem wstanie sobie poradzić ze swoją klatką schodową.
    szer.205cm gł.250cm tak samo 16 stopni ale głębokość stopnia 30cm, mogę prosić o pomoc w zaprojektowaniu tego?
    bartek.w@seznam.cz Dziękuję i Pozdrawiam Bartek

    OdpowiedzUsuń
  4. Ok, a jak to zastosować w przypadku gdy jest 14 schodów w tym 6 skrętnych?

    OdpowiedzUsuń
  5. Witam. A jak zastosować takie rozwiązanie gdy schody nie posiadają duszy (zejście do piwnicy pod klatką schodową). Czy jest możliwość uzyskania wygodnych schodów? Proszę o jakąś wskazówkę bądź link do jakiegoś źródła. Dziękuję i pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zejście do piwnicy rządzi się swoimi prawami, bo tam wysokość stopnia może być większa niż na zwykłej klatce schodowej. Tę samą metodę można zastosować do schodów bez duszy, ale będą one trudniejsze w wykonaniu. Jeśli chodzi o źródło to polecam książkę F. Kopkowicz "Ciesielstwo polskie".

      Usuń
  6. Bardzo fajny tutorial tylko w jaki sposób poprawić schody zabiegowe mające jedn bieg mniejszy ?

    Proszę o naprowadzenie wklejam szkic który zrobiłem

    https://zapodaj.net/8058b237604b5.jpg.html

    mail: solecki.w@gmail.com

    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  7. Witam! Podobają mi się wasze schody zabiegowe po korygowania ich, również u siebie bym takie chciała ale nikt mi nie może powiedzieć ile muszę mieć stopni jak otwór mam 180 na 200 a wysokość od podłogi do góry jest 305. To 200 to miejsce zabiegu lub inaczej zakręt, mam mały otwór A dość wysoko. Bardzo proszę o pomoc.

    OdpowiedzUsuń
  8. Witam! Potrzebuje pomocy przy schodach zabiegowych. Mam otwór 180 długi A szeroki 200 a wysokość 305, ile by trzeba zrobić stopni oraz jak wysokie by były wygodne. Próbowałam już różnymi metodami i ciągle mi coś nie pasuje. Policzyłem ilość schodów przez wysokość stopnia czyli 18×17=306 No i tu by niby się zgadzało ale znowu wyjdę bardzo kródkie bo otwór jest 180, A chciałabym żeby stopnie miały po 25 przynajmniej, jak by się udało To nawet więcej. Proszę o pomoc ile zrobić stopni i jakie szerokie by musiały być by były wygodne
    ewa010182.ez@gmail.com

    OdpowiedzUsuń
  9. Czy autor jest pewien, że projekt spełnia wymagania WT? głębokość 25cm powinna być spełniona w odległości 40cm od "duszy" (poręczy) stopni zabiegowych a nie 50cm jak na rysunku.

    OdpowiedzUsuń
  10. No właśnie mnie też coś nie grało z tym rysunkiem... Na rysunku stopnie zabiegowe mają głębokość 25cm w odległości 55cm od środka okręgu, a powinny mieć ten wymiar w odległości 40cm... zresztą, jak sam autor sam w tekście nadmienił. Jeśli nawet od tego promienia odjąć pół duszy, czyli 5cm, grubość poręczy 5cm to to dalej nam zostaje 45cm... Hmm... chyba żeby może pochwyt poręczy odsunąć o kolejne 5cm to wówczas szerokość stopnia od krawędzi pochwytu będzie miała 40cm i wówczas WT będą spełnione...

    OdpowiedzUsuń
  11. No właśnie mnie też coś nie grało z tym rysunkiem... Na rysunku stopnie zabiegowe mają głębokość 25cm w odległości 55cm od środka okręgu, a powinny mieć ten wymiar w odległości 40cm... zresztą, jak sam autor sam w tekście nadmienił. Jeśli nawet od tego promienia odjąć pół duszy, czyli 5cm, grubość poręczy 5cm to to dalej nam zostaje 45cm... Hmm... chyba żeby może pochwyt poręczy odsunąć o kolejne 5cm to wówczas szerokość stopnia od krawędzi pochwytu będzie miała 40cm i wówczas WT będą spełnione...

    OdpowiedzUsuń
  12. Czy warunek 25cm przy 40cm od poręczy lub słupa dotyczy tylko STOPNI zabiegowych (tych na zakręcie) czy również pozostałych stopni które są już w prostym biegu? Oczywiście stopnie spełniaja warunek 2h+s. Kto potrafi to zinterpretować?

    OdpowiedzUsuń